درمان نوین دیسک کمر(پارگی و فتق)با فیزیوتراپی
ستون فقرات شما از مجموعه‌ای از استخوان‌ها تشکیل شده است. دیسک‌ها، با جذب ضربات ناشی از فعالیت‌های روزانه مانند راه رفتن، بلند کردن و خم شدن، از استخوان‌ها حفاظت می‌کنند.
آسیب یا ضعف میتواند باعث بیرون زدگی بخش داخلی دیسک به حلقه داخلی شود. این اتفاق تحت عنوان دررفتگی، فتق یا پارگی دیسک نامیده میشود. اگر دیسک دررفته یکی از اعصاب نخاعی شما را تحت فشار قرار دهد، ممکن است شما بی‌حسی و درد را در امتداد عصب تحت فشار، تجربه کنید. دیسک کمر علاوه بر درد و اسپاسم عضلات کمر، علائمی مانند گزگز و مورمور و یا درد در پاها به همراه دارد. این علائم بسته به شدت فشار وارده و بیرون زدگی دیسک میتواند خفیف یا شدید، حاد یا مزمن باشد.
علل
دیسک کمر هنگامی اتفاق می‌افتد که حلقه خارجی ضعیف یا پاره میشود و به بخش داخلی اجازه در رفتن و خروج می‌دهد. این امر میتواند با بالا رفتن سن اتفاق بیفتد. برخی حرکات خاص نیز ممکن است موجب دیسک کمر شوند. یک دیسک ممکن است هنگامی که شما در حال خم شدن هستید با برداشتن چیزی می‌چرخید، دچار بیرون زدگی از جای خود شود. بلند کردن اجسام بسیار بزرگ و سنگین میتواند فشار بسیار زیادی را بر روی کمر وارد آورد و موجب بیرون زدگی دیسک شود. اگر شما شغلی دارید که به فعالیت‌های فیزیکی زیادی احتیاج دارد که نیازمند بلند کردن اجسام است، شما در معرض خطر ابتلا به بیرون زدگی دیسک هستید.
افراد مبتلا به اضافه وزن نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به دیسک کمر هستند، زیرا دیسک باید وزن اضافی را متحمل شده و حمایت کند. عضلات ضعیف و سبک زندگی بدون تحرک نیز ممکن است در ابتلا به دیسک کمر سهیم باشند.
با افزایش سن احتمال اینکه شما مبتلا به دیسک کمر شوید افزایش می‌یابد. این امر به این دلیل است که دیسک‌های شما شروع به از دست دادن محتوای مایع حمایت کننده خود می‌کنند. در نتیجه، دیسک‌ها می‌توانند آسانتر از جای خود بیرون بزنند. دیسک کمر در مردان نسبت به زنان شایع‌تر است.
مراحل
- تحلیل رفتن دیسک: تغییرات شیمیایی، کارهای فیزیکی یا استرس‌های حاد یا مزمن می‌توانند موجب ضعیف شدن لایه خارجی دیسک شوند، اما هسته دیسک در لایه فیبری خارجی پوشیده باقی می‌ماند.
- افتادگی دیسک: دیسک داخلی فشار بیشتری را به لایه خارجی دیسک وارد می‌کند و به آن یک ظاهر افتاده می‌دهد. این امر تحت عنوان برآمدگی دیسک نیز شناخته میشود. مواد هسته‌ای داخلی هنوز به اندازه کافی دیواره فیبری را نشکسته‌اند، اما همین برآمدگی، خود میتواند اعصاب یا دیگر ساختارهای نخاعی مجاور را تحت فشار قرار دهد.
- بیرون زدگی: هسته ژل مانند سرانجام دیواره خارجی را می‌شکند. با این حال، هسته در درون دیسک می‌ماند.
- جدا شدن: نهایتاً هسته دیواره خارجی را شکسته و از دیسک نخاعی به کانال نخاعی بیرون می‌زند. ترکیبات شیمیایی مواد موجود در هسته میتواند موجب التهاب، تحریک یا درد اعصاب شود.
علائم دیسک کمر
فتق دیسک اغلب هیچگونه علائمی ندارد. علائم فتق دیسک در کمر عبارتند از:
- دردی که در باسن‌ها، ساق پا و پاها امتداد می‌یابد که آن را درد سیاتیک می‌نامند (درد کمر ممکن است وجود داشته باشد یا نداشته باشد.)
- سوزش یا بی حسی در ساق پا یا کف پا
- ضعف عضلات
علائم فتق دیسک در گردن عبارتند از:
- درد در نزدیکی یا انتهای استخوان شانه و کتف
- دردی که در کتف، بازو و گاهی دست و انگشتان امتداد می‌یابد.
- گردن درد مخصوصاً در پشت و در اطراف گردن (درد ممکن است هنگام خم کردن یا چرخاندن گردن افزایش یابد.)
- اسپاسم عضلات گردن
علائم فتق دیسک در بخش میانی کمر نامعلوم است. ممکن است درد در نواحی بالاتر کمر، نواحی پایین کمر، شکم یا ساق پا به همراه ضعف یا بی حسی در یک یا هر دو پا احساس شود.
تشخیص
پزشک شما ابتدا یک آزمون فیزیکی انجام خواهد داد. پزشکان ابتدا به دنبال یافتن منشأ درد و ناراحتی می‌باشند. پزشک شما در مورد سابقه پزشکی شما و علائمتان سوالاتی خواهد پرسید. آزمایشات تصویربرداری به پزشک شما کمک خواهد کرد که استخوان‌ها و عضلات نخاع شما را ببیند و هر ناحیه آسیب دیده‌ای را تشخیص دهد. نمونه‌هایی از آزمایشات تصویربرداری عبارتند از:
- اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- اسکن MRI
- دیسکوگرام
عوارض
بیرون زدگی دیسک شدید و درمان نشده میتواند منجر به آسیب عصبی دائمی شود. در موارد بسیار نادر یک دیسک بیرون زده میتواند پیام‌های عصبی به سمت اعصاب دم اسبی ( cauda equine nerves) در پایین کمر و پاها را قطع کند. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، شما ممکن است کنترل مثانه و روده خود را از دست دهید.
یکی دیگر از عوارض بلند مدت دیسک کمر، تحت عنوان بی حسی زینی شناخته میشود. در این مورد دیسک بیرون‌زده اعصاب را تحت فشار قرار می‌دهد و موجب میشود شما احساس خود را در بخش داخلی ران‌ها، پشت پاها و حوالی مقعد از دست بدهید.
درمان دیسک کمر
استراحت
اغلب چند روز استراحت به تسکین یافتن درد شدید ناشی از فتق دیسک مهره‌های کمری کمک می‌کند. هرچند، بسیار مهم است که شما بیشتر از این مدت استراحت نکنید، چرا که این کار واقعاً میتواند درد و خشکی عضلات را افزایش دهد.
یخ درمانی
یخ درمانی یک درمان خانگی مناسب برای التهاب و آسیب دیدگی‌های حاد بافتهای نرم به شمار می‌رود. در مورد درد ناشی از فتق دیسک، استفاده از کمپرس یخ یا کمپرس ژل سرد ممکن است تورم و التهاب در اطراف عصب نخاعی تحت فشار که منشأ درد و ناراحتی است را کاهش دهد.
گرما درمانی
گرما درمانی میتواند یک گزینه کاملاً سودمند برای اسپاسم عضلانی و تحریک نقطه‌ای ناشی از فتق دیسک باشد. گرما به افزایش جریان خون و تأمین اکسیژن در ناحیه تحت درمان کمک می‌کند. این امر به نوبه خود به کاهش درد و آرام شدن ماهیچه‌های دردناک کمک می‌کند. گرما دارای اثر تسکین دهنده ملایمی نیز میباشد.
درمان دارویی
- استامینوفن: استامینوفن، مانند تایلنول، خط اول دفاعی فوق العاده‌ا‌ی است. استامینوفن علی رغم اینکه مسکن خوبی است، اما التهاب شما را کاهش نمیدهد.
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مجاز بدون نسخه پزشک: این داروها درد را تسکین و التهاب را کاهش می‌دهند، و این مورد تفاوت آنها با استامینوفن میباشد.
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS)
TENS برای فتق دیسک، تکنیک به کار بردن الکتروتراپی است که از طریق دستگاهی به نام واحد تحریک الکتریکی عصب از راه پوست اعمال میشود. TENS برای وضعیت‌های مختلفی که منجر به درد کمر می‌شوند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ماساژ درمانی
هدف اصلی ماساژ درمانی برای فتق دیسک، کاهش درد و افزایش سرعت روند بهبودی است پیام در هر دو سمت دیسک بیرون زده، در نزدیکی فضای دیسکی که به نظر دچار فتق شده است، اعمال میشود. ماساژ درمانی به افزایش گردش خون در فضای دیسک بیرون زده کمک و بهبودی را تحریک می‌کند.
تریگرپوینت تراپی
هنگامی شما بر روی نقاط تحریک کار کنید، کمر شما دچار رها شدن بافتی میشود که افزایش جریان خون، کاهش اسپاسم عضلانی و از بین رفتن بافت اِسکار (بافت ایجاد شده در محل زخم) میشود. این درمان همچنین هر گونه تجمع مواد زائد سمی را از بین خواهد برد. تمام این وقایع باعث تسکین درد فتق دیسک میشود.
اوزون درمانی
تزریق اوزون حجم دیسک را کاهش می‌دهد، از التهاب می‌کاهد و جریان خون در محل تحت درمان را افزایش می‌دهد و در نتیجه مکانیسم طبیعی بهبودی بدن برای بهبود یا درمان انواع مختلفی از شرایط ایجاد کننده درد را فعال می‌کند.
پلاسمای غنی از پلاکت (PRP)
پلاسمای غنی از پلاکت از خون بیمار به دست می‌آید. سلول‌های بنیادی خود بیمار (پلاکتها)، بهبودی را تسریع می‌کنند. بازیابی پلاسمای غنی شده یا فاکتورهای رشد و سلول‌های بنیادی به صورت همزمان و تزریق این مخلوط تأثیر آن را مضاعف خواهد کرد. این روش برای بهبودی درد ناشی از فتق دیسک استفاده میشود.
لیزر درمانی
لیزر درمانی یک فرایند پزشکی است که از انرژی نوری لیزر متمرکز شده، برای درمان درد و التهاب دیسک کمر استفاده می‌کند. این روش از طریق تحریک روند طبیعی بهبودی بدن، در سطح سلولی عمل می‌کند. این تکنولوژی بسیار پیشرفته در درمان هر دو شرایط حاد و مزمن که با روش‌های درمانی رایج بهبود نیافته‌اند، موفق بوده است.
درمان دستی
اگر دیسک کمر تشخیص داده شد، تکنیک‌هایی با فشار کم برای دستکاری ملایم نخاع در محل دیسک برآمده مورد استفاده قرار خواهد گرفت تا علائم دردناک را کاهش دهد. این بسیار مهم است که به خاطر داشته باشید که درمان دستی تنها درد ناشی از دیسک کمر را تسکین می‌دهد.
طب سوزنی
طب سوزنی در باور به این موضوع ریشه دارد که هر فرد دارای نیروی انرژی به نام چی (Chi) (در برخی موارد به صورت (Qi) نوشته میشود ولی هر دو چی تلفظ می‌شوند) میباشد. هنگامی که چی مسدود میشود یا دچار عدم تعادل می‌گردد، شما به صورت درد یا بیماری به آن پاسخ می‌دهید. هدف طب سوزنی سنتی، آزاد ساختن کانال‌های چی که به نام نصف النهارهای طب سوزنی شناخته می‌شوند، از طریق وارد کردن سوزن‌های بسیار باریک به نقاط خاصی مانند دیسک بیرون زده، میباشد که باعث تسکین کمر درد میشود.
ورزش‌ها
برای اطلاعات بیشتر در مورد ورزش‌های مناسب برای دیسک کمر، اینجا کلیک کنید.
- با صورت بر روی زمین دراز بکشید
- حالت اسفینکس (ابوالهول) در یوگا
- حالت مار کبری در یوگا
- حرکات کششی ایستاده
- حالت گربه- گاو
- دراز و نشست
- اسکات
- سگ پرنده
پیشگیری
ممکن است پیشگیری از بیرون زدگی دیسک، امکان پذیر نباشد، اما شما می‌توانید گام‌هایی را در جهت کاهش خطر ابتلا به دیسک کمر بردارید. این گام‌ها عبارتند از:
- از تکنیک‌های بلند کردن ایمن استفاده کنید: از زانوها خم شوید و جسم را بلند کنید، نه از کمر
- وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید.
- به مدت طولانی در وضعیت نشسته باقی نمانید، هر چند وقت یکبار بلند شده و حرکات کششی انجام دهید.
- برای تقویت ماهیچه‌های کمر، پاها و شکم، ورزش کنید.
